Χρόνια τώρα προσπαθώ να ερμηνεύσω τη σημασία της πιο όμορφης φράσης στον κόσμο. Την Ποντιακή έκφραση «Λελεύω σε». Μια φράση που εκφράζει πλήθος συναισθημάτων και κανένας Πόντιος δεν θα την πει, αν πραγματικά δεν νιώθει αυτά τα συναισθήματα.
Στα ψέματα, το «να λελεύω σε», δεν θα στο πει κανείς!
Οπότε λοιπόν άρχισα να ψάχνω λέξεις που να μοιάζουν μ’ αυτή, όχι μόνο ηχητικά, άλλα και να εκφράζουν πολλά συναισθήματα μαζί.
Ποντιακές εκφράσεις
Στην Ποντιακή διάλεκτο συχνά εμφανίζονται ρήματα που έχουν σχέση με συμπεριφορές των ζώων. Π.χ.: «αρκουδεύω» από το περπάτημα της αρκούδας, «λαγγεύω» από το πήδημα του λαγού. Οπότε προσπαθώντας να βρω μια άλλη λέξη που να ταιριάζει με το «λελεύω» βρέθηκα σε αδιέξοδο. Στην Ποντιακή γλώσσα δεν βρήκα καμιά λέξη που να μοιάζει μ αυτήν.
Βρήκα όμως μια ολόιδια στη Ρωσική γλώσσα! Τη λέξη «лелею» (λελέγιου). Δεν μοιάζει μόνο ηχητικά, έχει και την ίδια έννοια. Σημαίνει «περιβάλλω κάποιον με φροντίδα και λατρεία».
Τι σχέση όμως θα μπορούσαν να είχαν δύο λέξεις σε δύο διαφορετικές γλώσσες;
Κατά τη γνώμη μου αυτή η σχέση πρέπει να είναι θρησκευτική και η μόνη λέξη που θα έπαιρναν οι Ρώσοι μέσα από την θρησκεία είναι η λέξη «έλεος». Θα μου πείτε, πως απ’ αυτή προέρχεται και το «ελεημοσύνη», όμως και τα δύο σημαίνουν «ευσπλαχνία».
Εμείς οι Πόντιοι είμαστε βαθιά θρησκευόμενος λαός και συχνά απευθυνόμαστε στον Θεό να μας «ελεήσει» και συγχρόνως πιστεύουμε πως «πλούσια είναι τα ελέη του Θεού». Και τα «ελέη του Θεού» δεν είναι μόνο τα υλικά αγαθά (που εγώ πιστεύω πως δεν συμπεριλαμβάνονται και καθόλου στα ελέη). Αλλά είναι και η αγάπη, η στοργή, η προστασία, η συμπαράσταση, η φροντίδα και πολλά άλλα.
Λελεύω σε
Οπότε ο λαός μας, θέλοντας να τα προσφέρει λεκτικά όλα αυτά, σε όσους αγαπά, του έλεγε: «ελεεύω σε» (ε ελεώ) που συνεκδοχικά έγινε «λελεύω σε». Πιο παλιά το «λελεύω σε» το ερμήνευα «να σε χαρώ». Όμορφο κι’ αυτό!
Δεν ξέρω βέβαια αν συμφωνείτε με όλα αυτά ή αν σας έπεισα με τα επιχειρήματα μου. Εγώ απλώς ήθελα να το μοιραστώ μαζί σας…