Όπως στον Ελλαδικό χώρο έτσι και στον Πόντο, το εορταστικό τριήμερο 4, 5 και 6 Δεκεμβρίου το ονόμαζαν «Νικολοβάρβαρα». Από τις γιορτές της Αγίας Βαρβάρας, του Αγίου Σάββα και του Αγίου Νικολάου.
Άι Βαρβάρα βαρβαρών, Άι Σάββας σαβανών, κι Άι Νικόλας παραχών
Νικολοβάρβαρα
Το εορτολόγιο κατά τον μήνα Δεκέμβριο ξεκινάει στις 4 του μήνα με τη γιορτή της Αγίας Βαρβάρας από τη Μερζιφούντα του Πόντου. Στις 5 γιορτάζει ο Άγιος Σάββας από τη Μουταλάσκη του νοτικοδυτικού Πόντου και στις 6 ο Άγιος Νικόλαος, από τα Πάταρα του δυτικού Πόντου.
Τα «Νικολοβάρβαρα» όπως είναι γνωστά και στον Πόντο, ήταν ταυτισμένα με το δυνατό κρύο, τις άσχημες καιρικές συνθήκες και με τα πρώτα χιόνια. Μάλιστα για τις γιορτές αυτές έλεγαν:
«Άε Βαρβάρα φύσα, Άε Σάββα τούφ’σον, Άε Νικόλα χιόντσον»
– Σε χωριά της Αμισού, συσχετίζοντας τα ονόματα των Αγίων με το κρύο, έλεγαν:
«Άι Βαρβάρα βαρβαρών, Άι Σάββας σαβανών, κι Άι Νικόλας παραχών»
– Στη περιοχή της Αργυρούπολης έλεγαν το εξής τρίστιχο:
«Άε-Βαρβάρα φύσα – Άε-Σάββα χιόντσον – Άε-Νικόλα άνοιξον (ή σκέπασον)»
– Οι Πόντιοι πίστευαν ότι από τη γιορτή της Αγίας Βαρβάρας και έπειτα πάντοτε ο καιρός άλλαζε. Για τον λόγο αυτό, συχνά έλεγαν:
«Άε Βαρβάρα χιόνιξον και Άε Σάββαν πούρξον, τ’ Άε Νικόλα την βραδύν τρανόν φουρτούναν ποίσον»
Αγία Βαρβάρα
Η Αγία Βαρβάρα καταγόταν από τον Εύξεινο Πόντο. Για τον τόπο καταγωγής της υπάρχουν οι εξής πληροφορίες: Κατά μια παράδοση κατάγεται από τη Μερζιφούντα του Πόντου (Δυτικός Πόντος), στην ευρύτερη περιοχή της Αμάσειας. Κατά μια άλλη, καταγόταν από τη Νικομήδεια.
Στη περιοχή της Μερζιφούντας, το όνομα Βαρβάρα συνηθίζεται ως βαφτιστικό. Μιας και η παράδοση αναφέρει πως καταγόταν από τα μέρη αυτά
Η Αγία Βαρβάρα θεωρείται ότι έχει εξουσία στα στοιχεία του ουρανού και γι’ αυτό λογίζεται προστάτιδα του Πυροβολικού (του κακού που έρχεται από τον ουρανό).
Η Αγία Βαρβάρα θεωρείται προστάτιδα και πολιούχος της Δράμας, της Αργυρούπολης, του Ρεθύμνου και της ομώνυμης περιοχής Αγία Βαρβάρα στον Νομό Αττικής. Κατά τα νεότερα χρόνια θεωρήθηκε προστάτιδα της Ελλάδας, λόγω των γνωστών γεγονότων που προκάλεσαν οι αντάρτες στην μνήμη της Αγίας, στις 4 Δεκεμβρίου 1944, στην Αθήνα.
Άγιος Σάββας
Ο Άγιος Σάββας ο Ηγιασμένος καταγόταν από το χωριό Μουταλάσκη της Καππαδοκίας. Ήταν γιος ευσεβών γονέων, του Ιωάννη και της Σοφίας. Από πάρα πολύ νωρίς γνώρισε τις Θείες βουλές. Μάλιστα, νήπιο ακόμη, δεν θήλαζε ποτέ Τετάρτη και Παρασκευή!
Αποφάσισε να αφιερωθεί και να ασπαστεί το μοναχικό σχήμα, από 5 ετών παιδί. Μπαίνοντας στο μοναστήρι των Φλαβιανών. Ήταν τόσο εγκρατής, που ορισμένα συνηθισμένα φαγητά ποτέ δεν τα δοκίμασε. Σε νεαρή ηλικία, όταν σε ένα κήπο πεθύμησε να φάει μήλο, το πήρε στο χέρι του και είπε:
«Ωραίο στην όραση και καλό για φάγωμα, αλλά αυτό μας θανάτωσε»
Έπειτα το πέταξε κάτω και το πάτησε. Βάζοντας όρο να μη φάει ποτέ μήλο στη ζωή του.
Ο Άγιος Σάββας ο Ηγιασμένος όσο μεγάλωνε τροφοδοτούσε όλο και περισσότερο το πνεύμα του. Είχε τόση πίστη, που κάποτε μπήκε σε ένα κλίβανο πυρός, από τον οποίο βγήκε αβλαβής με τη βοήθεια του Θεού. Τα χαρίσματα αυτά τα επιστράτευσε στην υπηρεσία των φτωχών και των ασθενών και έτσι επιτέλεσε σημαντικότατα έργα.
Ο Άγιος Σάββας κοιμήθηκε ειρηνικά σε ηλικία 94 χρονών, την 5η Δεκεμβρίου του 532. Ημέρα κατά την οποία η Εκκλησία μας τιμάει τη μνήμη του
Ο Άγιος Σάββας απέκτησε τόσο μεγάλες αρετές, από την άσκησή του, σε σημείο να πραγματοποιεί πολλά θαύματα. Θαύματα μεγάλα. Θεράπευε αρρώστους. Θεράπευε καρκίνους. Γι’ αυτό και το Αντικαρκινικό – Ογκολογικό Νοσοκομείο Αθηνών φέρει το όνομα του.
Άγιος Νικόλαος
Ο Άγιος Νικόλαος γεννήθηκε στα Πάταρα της Λυκίας, από γονείς ευσεβείς και πλούσιους, τυγχάνοντας επιμελημένης μόρφωσης. Σε νεαρή ηλικία έμεινε ορφανός και κληρονόμος μιας μεγάλης περιουσίας.
Στα 23 χρόνια του, αφού μοίρασε τη περιουσία του στους φτωχούς και τα ορφανά, μετέβει στα Ιεροσόλυμα για να προσκυνήσει τον Τίμιο Σταυρό και τον Πανάγιο Τάφο. Όταν επέστρεψε στην πατρίδα του, χειροτονήθηκε ιερέας και αφιερώθηκε στα Θεία. Αγωνίστηκε για τη διάδοση της Χριστιανικής πίστης, προστατεύοντας συγχρόνως κάθε αδύνατο, πάσχοντα ή αδικούμενο.
Σύμφωνα με την παράδοση, ήταν προικισμένος με το χάρισμα της θαυματουργίας και έσωσε πολλούς ανθρώπους όσο ήταν εν ζωή, αλλά και μετά την κοίμηση του.
Ο Άγιος Νικόλαος αποδήμησε ειρηνικά στις 6 Δεκεμβρίου του έτους 343. Ημέρα κατά την οποία η Εκκλησία μας τιμάει τη μνήμη του
Μετά τη κοίμηση του ονομάστηκε «Μυροβλύτης». Καθώς τα λείψανά του άρχισαν να αναβλύζουν Άγιο μύρο, όπως και άλλων Αγίων.
Ο Άγιος Νικόλαος είναι ο πολιούχος της πόλης του Αγίου Νικολάου (Κρήτη), της Αλεξανδρούπολης, του Βόλου, του Γαλαξειδίου, της Κοζάνης, του Πολύγυρου, της Σητείας και της Σύρου.
Ο Άγιος Νικόλαος θεωρείται ο προστάτης των Ναυτικών, καθώς και του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού και Λιμενικού Σώματος. Γιατί στον βίο του αναφέρονται θαύματα, που έχουν σχέση με τη θάλασσα. Η ημέρα τιμής του Αγίου Νικολάου είναι επίσημη αργία σε όλα τα Ελληνικά πλοία, λιμένες, υπηρεσίες λιμένων και ναυτιλιακές εταιρείες.