Το να εξηγεί κανείς το τι είναι η Γενοκτονία, σε ένα λαό που έχει δεχτεί Γενοκτονία, θυμίζει τα Ανατολίτικα παραμύθια. Η αποφασισμένη πάλη των Ποντίων, εδώ και 70 χρόνια, ενάντια στην Γενοκτονία, είναι ελπίδα για την ανθρωπότητα.
Και 100 χρόνια μετά από τις πρώτες εξορίες που ήταν η αρχή της Γενοκτονίας, παραμένει να είναι ελπίδα για την ανθρωπότητα…
Η μοίρα του Πόντου
Ο Πόντος περνάει μέσα από μια πονεμένη περίοδο, που ξεκινάει με την άλωση της Αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας τον 15ο αιώνα. Η μοίρα του Πόντου, μαζί με τον 20ο αιώνα μπαίνει σ’ ένα άλλο στάδιο:
Η Γενοκτονία των Ποντίων είναι μια αιματηρή περίοδος, που ξεκίνησε το 1916 και συνεχίστηκε μέχρι το 1922
Αν κοιτάξουμε στις παρατηρήσεις του Πρέσβη Morgenthau, που ήταν απ’ τους μάρτυρες της εποχής, βλέπουμε πως υπογραμμίζει ότι αυτά που εφάρμοσαν οι Νεότουρκοι αποτελούν μια Γενοκτονία.
Ο Morghenthau σημειώνει στο ημερολόγιο του, πως και οι Ρωμιοί είχαν την ίδια αντιμετώπιση με τους Αρμένιους:
«Οι Ρωμιοί παντού μαζεύτηκαν σε ομάδες και -καλά- υπό την προστασία των Σωμάτων Ασφαλείας, μετατοπίστηκαν προς τα μέσα. Αν και δεν γνωρίζουμε πόσοι διαλύθηκαν με αυτόν τον τρόπο, αυτός ο αριθμός υπολογίζεται ανάμεσα σε 200.000-1.000.000»
Τα μέλη του κόμματος «İttihat ve Terakki» ειδικεύτηκαν στους Ρωμιούς του Αιγαίου το 1913-14 και έκαναν Γενοκτονία στους Αρμένιους το 1915. Το 1916 βλέπουμε τους ίδιους στην Γενοκτονία των Ποντίων. Το ότι ο βασικότερος πρωταγωνιστής της Γενοκτονίας των Αρμενίων Dr. Bahaeddin Şakir μετά την ολοκλήρωση της Γενοκτονίας πέρασε στη Σαμψούντα, εξηγεί πολλά.
«Με τον ερχομό του Bahaeddin Şakir στη Σαμψούντα στις αρχές του Δεκέμβρη, οι εξορίες αρχίζουν να γίνονται συστηματικά».
Ένας απ’ τους λόγους που διευκόλυναν τη Γενοκτονία ήταν ο πόλεμος. Η Οθωμανική Αυτοκρατορία, με την συμμετοχή της στον πόλεμο ονειρευόταν να αποκτήσει ξανά τα εδάφη που έχασε και να ξαναγίνει δυνατή. Κάνοντας κατασχέσεις των περιουσιών των μειονοτήτων, έκανε μια εσωτερική λεηλασία. Διότι δεν είχε τις δυνατότητες για εξωτερική λεηλασία.
Μ’ αυτόν τον τρόπο το λογαριασμό του πολέμου θα το φορτώσει στην πλάτη των Χριστιανών μπουρζουάδων, που τους θεωρεί εχθρούς και στους λαούς που ανήκουν αυτοί.
Ο πόλεμος, με μια έννοια είναι ένα τζιχάντ ενάντια στους Χριστιανούς πολίτες
Με τις κατασχέσεις αυτές, θεραπεύσανε τις πληγές του Βαλκανικού Πολέμου. Με τις κατασχέσεις απ’ τη Γενοκτονία των Αρμενίων χρηματοδότησαν το πόλεμο του 1915-16 και μ’ αυτές στον Πόντο το 1916-17.
Ο πλούτος του Πόντου
Ο Πόντος ήταν μια απ’ τις πιο αναπτυγμένες περιοχές της Αυτοκρατορίας και οι Χριστιανοί ήταν οικονομικά πολύ ανώτεροι. Την οικονομική ανωτερότητα των Ποντίων μπορούμε να τη διαπιστώσουμε στα στοιχεία που δίνει ο Μιχάλης Μιχαηλίδης, στην εμπορική επετηρίδα του 1908, με τίτλο «Annuaire Commercial Universeil».
Η Γενοκτονία των Ποντίων είναι συνδεδεμένη με τον πλούτο του Πόντου
Αυτό μπορούμε να το δούμε και από τις Ποντιακές περιουσίες που δημοσιεύθηκαν στον Τουρκικό τύπο μετά το 1925. Μαζί με τις περιουσίες των ανταλλαγμένων, υπάρχουν και άλλες περιουσίες. Αυτές είναι οι περιουσίες ανθρώπων όπως ο (…) που εκτελέστηκαν στις επιτροπές τρόμου που τις ονόμαζαν «Δίκες Ανεξαρτησίας». Ή δολοφονήθηκαν από παρακρατικές συμμορίες με τη στήριξη του κράτους ή πέθαναν φεύγοντας από τέτοιες συμμορίες.
Η Γενοκτονία των Ποντίων, σε αντίθεση με τις Γενοκτονίες των Αρμενίων και Ασύρριων, έγινε σε δύο εποχές
Το πρώτο στάδιο ξεκινάει στο Δυτικό Πόντο τον 1ο Παγκόσμιο Πόλεμο. Τη στιγμή που η διοίκηση του ενός κομματιού του Ανατολικού Πόντου ήταν στους Ρώσους, οπότε δεν επηρεάστηκε. Ενώ στην Κεμαλική εποχή και τα δύο κομμάτια έμειναν χωρίς προστασία και ολοκληρώθηκε η Γενοκτονία.
Οι περιουσίες που αναγκάστηκαν να αφήσουν ήταν ανοιχτές για λεηλασία.
Τι είναι Γενοκτονία
Αυτά που συνέβησαν στο Πόντο σ’ αυτά τα δέκα χρόνια, πληρούν όλες τις προϋποθέσεις για τον ορισμό της Γενοκτονίας του Λέμκιν και συμφωνίας του ΟΗΕ. Με λίγα λόγια, αυτά που συνέβησαν από το 1913 έως το 1922 ταυτίζονται πλήρως με τον όρο «Γενοκτονία» και το… τι είναι Γενοκτονία.
Η ανταλλαγή πληθυσμών
Η «χρυσή βολή» στον Πόντο γίνεται με την απόφαση ανταλλαγής πληθυσμών στη Λωζάνη. Εκεί οι Πόντιοι απομακρύνθηκαν απ’ τα ιστορικά τους εδάφη. Είναι περιττό να συζητάμε αν ήταν Γενοκτονία. Μπορούμε να δείξουμε πολλούς σύμμαχους για τη Γενοκτονία των Ποντίων.
Κάνανε ένα ολόκληρο λαό να διασκορπιστεί στους δρόμους εξορίας και θανάτου, σαν κομμάτια από ρόδι…
Τα γραφόμενα του Ουκρανού επαναστάτη στρατηγού Frunze δεν αφήνουν καμία αμφιβολία για τη Γενοκτονία των Ποντίων:
«Από τους Ρωμιούς της Σαμψούντας, Σινώπης και Αμάσειας, έμειναν μόνο κάτι συμμορίτες που είναι στο βουνό. Οι γέροι και τα γυναικόπαιδα μετατοπίστηκαν στις περιοχές όπως Diyarbakır, Harput, Konya… εξορίστηκαν»
Σαϊτ Τσετίνογλου
Τούρκος Ακαδημαϊκός