Οι Πόντιοι στα Σούρμενα της Αττικής οργανώνουν και φέτος το «Παμποντιακόν Πανοΰρ 2019». Ένα πενθήμερο πολιτιστικών εκδηλώσεων με επίκεντρο το περίφημο ταφικό έθιμο.
Το έθιμο στα Σούρμενα
Οι Πόντιοι της περιοχής των Σουρμένων Αττικής, οι συγγενείς και οι φίλοι τους, την Κυριακή του Θωμά, διατηρούν και αναβιώνουν (εδώ και 97 χρόνια) το Ταφικό Έθιμο. Το οποίο έφεραν μαζί τους από τον Ιστορικό Πόντο.
Εκεί το έθιμο γιορταζόταν τη δεύτερη μέρα του Πάσχα. Γεγονός που φανερώνει την πίστη του Ποντιακού λαού στη Χριστιανική αντίληψη για την ανάσταση των νεκρών και το σεβασμό και την τιμή προς εκείνους. Αφού τους αφιέρωναν τη δεύτερη μέρα της μεγάλης αυτής γιορτής της Χριστιανοσύνης.
Πλήθος Ποντίων απ’ όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό, συγκεντρώνεται στα Σούρμενα για να βιώσει από κοντά το Ποντιακό αυτό έθιμο
Το πρωί της Κυριακής του Θωμά τελείται Θεία Λειτουργία στον Ιερό Ναό Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Σουρμένων. Κατόπιν ιερείς και ποίμνιο κατευθύνονται στο κοιμητήριο της περιοχής. Εκεί ο καθένας πηγαίνει στον οικογενειακό τάφο. Οι νοικοκυρές στρώνουν τραπεζομάντηλα στα οποία ακουμπούν τσουρέκια, κόκκινα αυγά, μεζέδες, ούζο. Όλοι μαζί περιμένουν τον ιερέα να τελέσει τρισάγιο.
Αρχικά οι ιερείς τελούν τρισάγιο στην εκκλησία του Κοιμητηρίου των Σουρμένων. Υπέρ αναπαύσεως των ψυχών των απανταχού κεκοιμημένων Ποντίων. Στην συνέχεια τελείται τρισάγιο σε κάθε τάφο.
Οι συγγενείς συζητούν για τα κεκοιμημένα προσφιλή πρόσωπα. Θυμούνται τα προτερήματά τους, τις καλοσύνες τους και ότι προκαλεί την αίσθηση της ζωντανής παρουσίας των νεκρών ανάμεσά τους. Γιατί η μέρα αυτή είναι αφιερωμένη στην ανάσταση των νεκρών. Είναι μέρα χαράς και όχι πονεμένης ανάμνησης.
Στο τέλος προσφέρουν στον ιερέα και τους παρευρισκόμενους κόκκινα αυγά και τσουρέκια. Και όλοι μαζί ψάλλουν το ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ.
Πενθήμερες εκδηλώσεις
100 χρόνια από τη Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου και 97 χρόνια από το πρώτο «πανηγύρι σα ταφία» της Αττικής. Οι Πόντιοι των Σουρμένων στα πλαίσια του «Παμποντιακόν Πανοΰρ 2019» ξεκίνησαν φέτος τις πενθήμερες εκδηλώσεις τους με μία Ποντιακή θεατρική παράσταση.
Το θεατρικό δράμα «Ο Φώταγας» του Δημήτρη Παρασκευόπουλου, σε σκηνοθεσία Γιάννη Γεωργιάδη. Η παράσταση ανέβηκε την 1η Μαΐου 2019, από την Ένωση Ποντίων Ωραιοκάστρου και Φίλων Θεσσαλονίκης.
Μια αληθινή ιστορία, στην οποία τα γεγονότα διαδραματίζονται στα μεσόγεια της περιοχής της Τραπεζούντας. Η τελευταία πράξη της παράστασης αφηγείται γεγονότα μετά την εγκατάσταση σε χωριό της Δράμας. Όπου βρίσκεται η οικογένεια του Φώταγα αποδεκατισμένη.
Για την θεατρική παράσταση αναφέρει χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της Ένωσης Ποντίων Σουρμένων, Γιώργος Σαραφίδης:
«Θεραπεύει το αίσθημα νοσταλγίας του παρελθόντος και προσφέρει την πραγματική διάσταση της Ποντιακής ζωής»
Παρασκευή 3 Μαΐου
Στα πλαίσια του «Παμποντιακόν Πανοΰρ 2019» η Ένωση Ποντίων Σουρµένων αφιερώνει φέτος µία από τις ημέρες στην παρουσίαση παραδοσιακών χορών και τραγουδιών από όλη την Ελλάδα.
Την Παρασκευή 3 Μαϊου 2019 και ώρα 19:45 στην κεντρική πλατεία Σουρμένων, θα παρουσιασθούν παραδοσιακοί χοροί από την Ελλάδα
Βασικός σκοπός είναι η ανάδειξη και η παραστατική παρουσίαση της σχέσης των Ελληνικών παραδοσιακών χορών και τραγουδιών. Με παλαιότερες και σύγχρονες μορφές ζωής και λαϊκές εκφράσεις. Που αντικατοπτρίζουν διάφορες κοινωνικές και ηθικές – θρησκευτικές αξίες, ιδέες, αντιλήψεις και συνήθειες του λαού µας.
Σάββατο 4 Μαΐου
Το Σάββατο 4 Μαΐου και ώρα 18:45 θα τελεστεί Μέγας Πανηγυρικός Εσπερινός στον Ιερό Ναό Μεταμορφώσεως του Σωτήρος. Επίσης, θα τεθούν για προσκύνηση τα ιερά λείψανα του Αγίου Ευγενίου, πολιούχου της Τραπεζούντας και του Αγίου Γεωργίου του Καρσλίδη.
Το βράδυ του Σαββάτου και ώρα 20:00, στην πλατεία θα παρουσιασθούν Ποντιακοί χοροί. Από τα συγκροτήματα του πολιτιστικού Συλλόγου Ποντίων Τεμένους-Παρανεστίου «Ο Προφήτης Ηλίας» από την Δράμα. Καθώς και του Ποντιακού μορφωτικού Συλλόγου Κλείτου Κοζάνης.
Για να ακολουθήσει στη συνέχεια ένα παραδοσιακό Ποντιακό γλέντι μέχρι πρωίας. Με κεμεντζέ, ταούλ’, τουλούμ’ και γαβάλ… και με Ποντιακά εδέσματα.
Κυριακή 5 Μαΐου
Την Κυριακή του Θωμά το πρωί και ώρα 11:15 θα τελεστεί το ταφικό έθιμο στο Κοιμητήριο των Σουρμένων. Αμέσως μετά την πανηγυρική Θεία Λειτουργία, στον ιερό ναό Μεταμορφώσεως του Σωτήρος.
Αργά το απόγευμα της Κυριακής και ώρα 19:30 στην κεντρική πλατεία των Σουρμένων θα χορέψουν τα συγκροτήματα:
- Εύξεινος Λέσχη Επισκοπής Νάουσας.
- Καλλιτεχνική Στέγη Ποντίων Βορείου Ελλάδος από τη Θεσσαλονίκη.
- Ένωση Ποντίων Σουρμένων.