Ένας από τους αρχαιότερους ναούς της Τραπεζούντας είναι η εκκλησία της Αγίας Άννας, η οποία κτίστηκε πιθανότατα τον 6ο ή τον 7ο αιώνα. Βρίσκεται στο κέντρο της πόλης, γύρω στα 800 μέτρα από την πλατεία Μεϊντάν.
Ήρθαν στο φως Αγιογραφίες που είχαν ασβεστωθεί, στον Ιερό Ναό της Αγίας Άννας
Ιερός Ναός Αγίας Άννας
Η εκκλησία είναι βυζαντινής αρχιτεκτονικής, με ένα καμαρωτό θολωτό κλίτος και πλαϊνά κλίτη, καθώς και ένα ιερό το οποίο πλαισιώνεται από δευτερεύοντα θάλαμο. Ενώ η οροφή του αποτελείται από τρεις καμπυλωτές αψίδες.
Για την ανέγερση του κτιρίου έχουν χρησιμοποιηθεί αρχιτεκτονικά θραύσματα, με αρχαία σαρκοφάγο να έχει χρησιμοποιηθεί ως τύμπανο επί της θύρας της κύριας εισόδου, στην οποία αναπαρίσταται όρθιος ένας πολεμιστής και μία φτερωτή Νίκη.
Γι’ αυτόν τον λόγο εικάζεται, ότι η εκκλησία έχει κτιστεί πάνω σε αρχαιοελληνικό ναό
Στα χρόνια των Κομνηνών ο Ιερός Ναός χρησιμοποιούταν ως κοιμητήριο και δεν έγινε ποτέ τέμενος. Η κρύπτη που υπάρχει ανοίχτηκε το 1916 και αποκαλύφθηκαν τάφοι που φαίνεται ότι ανήκαν σε επιφανείς ανθρώπους της εκκλησίας, καθώς και σε κρατικούς αξιωματούχους.
Στο εσωτερικό του ναού υπάρχουν κίονες ιωνικού ρυθμού και στην πρόσοψη ανάγλυφη παράσταση που απεικονίζει θεά της θάλασσας ή των ποταμών, με ουρά ψαριού. Γοργόνα δηλαδή.
Επί πλάκας η οποία βρίσκεται επάνω από τη νότια θύρα, υφίσταται επιγραφή η οποία αναφέρει πως η Αγία Άννα ανακαινίστηκε κατά την διάρκεια της περιόδου της συμβασιλείας των Βασιλείου Α΄, Λέοντα ΣΤ΄ του Σοφού και Αλεξάνδρου, το 884/85.
Στα τουρκικά ο Ιερός Ναός της Αγίας Άννας απαντάται ως «Küçük Ayvasıl» (Κιουτσούκ Αϊβασίλ) μάλλον εκ παραδρομής, διότι ανήκε στην ενορία του Αγίου Βασιλείου.
Οι Αγιογραφίες
Όπως αναφέρει ο Τύπος στη Τουρκία, μετά τις περσινές εργασίες αποκατάστασης στο εξωτερικό του ναού και ανάδειξης εκ νέου των ανάγλυφων παραστάσεων και των διακοσμητικών στοιχείων που ήταν κάτω από μπετόν, τη νέα χρονιά συνεχίζονται οι προσπάθειες καθαρισμού και των τοιχογραφιών.
Οι εργασίες, οι οποίες ξεκίνησαν τέσσερις μήνες πριν φύγει το 2021, έφεραν στο φως Αγιογραφίες που είχαν καλυφθεί.