Η «κυρά Σαρακοστή» είναι ένα παλιό έθιμο που σχετίζεται με τη Μεγάλη Σαρακοστή και τη γιορτή του Πάσχα, σήμερα όμως λίγο πολύ ξεχασμένο. Χρησίμευε ως ημερολόγιο, το οποίο βοηθούσε να μετρούν τις εβδομάδες που μεσολαβούσαν έως τη Μεγάλη Εβδομάδα.
«Την Κυρά Σαρακοστή που είναι έθιμο παλιό, οι γιαγιάδες μας την έφτιαχναν με αλεύρι και νερό»
Το έθιμο ανά την Ελλάδα
Αρχικά να πούμε πως η «κυρά Σαρακοστή» είναι ένα έθιμο που συναντάται σε διάφορες παραλλαγές ανά την Ελλάδα. Ενώ το αντίστοιχο της «κυρά Σαρακοστής» για τους Ποντίους είναι ο «Κουκαράς».
Η «κυρά Σαρακοστή» συνήθως, ήταν η ζωγραφιά, μιας γυναίκας με μαντήλι στο κεφάλι, επτά πόδια, σταυρωμένα χέρια (επειδή προσευχόταν) και χωρίς στόμα, διότι νήστευε όλη αυτή την περίοδο.
Κάθε Σάββατο, ξεκινώντας από το Σάββατο που ακολουθούσε μετά τη Καθαρά Δευτέρα, η «κυρά Σαρακοστή» έχανε ένα πόδι. Το τελευταίο μάλιστα, το οποίο κοβόταν το Μεγάλο Σάββατο, σε κάποιες περιοχές, ανά την Ελλάδα, το τοποθετούσαν μέσα στο ψωμί της Ανάστασης. Σε όποιον το τύχαινε, του έφερνε καλή τύχη (κάτι σαν το φλουρί της Βασιλόπιτας).
Εκτός από χαρτί, την «κυρά Σαρακοστή» την έφτιαχναν και από ζυμάρι
Εγώ την φτιάχνω με «αλατόζυμο», ένα υλικό το οποίο χρησιμοποιείται σε πάρα πολλές κατασκευές, καθώς έχει τις ιδιότητες του πηλού ή της πλαστελίνης. Επίσης έχει μακρά διάρκεια ζωής, επειδή έχει πάρα πολύ αλάτι.
Ακολουθεί η συνταγή για να φτιάξετε και εσείς τη δική σας «κυρά Σαρακοστή», από ζυμάρι…
Υλικά για το ζυμάρι
- 3 κούπες αλεύρι
- 1 κούπα αλάτι
- 1 κούπα νερό
- Μπαχαρικά για τη διακόσμηση, όπως γαρύφαλλο ή μαχλέπι.
Εκτέλεση συνταγής
- Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 160° C στον αέρα.
- Βάζουμε τα υλικά για το ζυμάρι σε μια μικρή λεκάνη και τα ζυμώνουμε μέχρι να γίνει μια ελαστική και ωραία ζύμη.
- Πλάθουμε την «κυρά Σαρακοστή» με το ζυμάρι. Φτιάχνοντας το σώμα, τη φούστα, το πρόσωπο, τα πόδια της. Τη διακοσμούμε όπως θέλουμε και τη βάζουμε σε ένα ταψί, το οποίο έχουμε στρώσει με λαδόκολλα.
- Ψήνουμε για 20 με 30 λεπτά. Μας ενδιαφέρει να στεγνώσει και όχι να «ψηθεί».
ΠΡΟΣΟΧΗ !! ΔΕΝ ΤΡΩΓΕΤΑΙ !!
Επισημάνσεις
- Πρόκειται για μια εύκολη ζύμη, η οποία για να φτιαχτεί μπορεί να θέλει και λίγο ακόμα νερό, το οποίο προσθέτουμε λίγο λίγο.
- Την ώρα του ζυμώματος μπορούμε να ενσωματώσουμε μια θηλιά ή ένα συνδετήρα, ώστε η «κυρά Σαρακοστή» να μπορεί να κρεμιέται στον τοίχο.
- Μπορούμε εάν θέλουμε να χρωματίσουμε την «κυρά Σαρακοστή» αφού την πλάσουμε. Είτε με χρώματα ζαχαροπλαστικής – είτε με τέμπερες.
- Εάν περισσέψει ζύμη, την τυλίγουμε με μεμβράνη και την βάζουμε στο ψυγείο. Το αλάτι λειτουργεί ως συντηρητικό και δεν χαλάει σχεδόν με τίποτα η ζύμη μας.
Δείτε επίσης: Ο «Κουκαράς» και η «κυρά Σαρακοστή»
Συνταγή: Άκης Πετρετζίκης