Στο πένθος έχει βυθιστεί ο Ποντιακός χώρος, καθώς έφυγε σήμερα, σε ηλικία 87 ετών, ο Γιάννης Καλπατσινίδης, ένας από τους μεγαλύτερους Πόντιους οργανοπαίκτες του αγγείου. Ο οποίος, εκτός από μουσικός, υπήρξε κατασκευαστής και δάσκαλος αγγείου.
Ένας από τους μεγαλύτερους Πόντιους τουλουμτζήδες
Βιογραφικό
Ο Γιάννης Καλπατσινίδης, γεννήθηκε στο Φλαμούρι του Λαγκαδά το 1936. Οι γονείς του Γεώργιος Καλπατσινίδης και Χάιδω (Χατου) Καλπατσινίδου – Παυλιδου ήταν Πόντιοι πρόσφυγες πρώτης γενιάς από το χωριό Κουστουλάντων της Γαλίαννας.
Ο πατέρας του Γιάννη Καλπατσινίδη έχασε τον πατέρα του μικρός και ως ορφανός από πατέρα μεγάλωσε στον Άγιο Γεώργιο Περιστερεώτα (είχε και το όνομα του άλλωστε) και στην Παναγία Σουμελά.
Πρόσφυγες στην Ελλάδα προσπάθησαν να ορθοποδήσουν τα πρώτα χρόνια, κουβαλώντας μέσα τους ένα μεγάλο όπλο: την παράδοση, όπου και έβρισκαν παρηγοριά
Ο μικρός τότε Γιάννης Καλπατσινίδης στο Φλαμούρι έζησε μόνο τα πρώτα έντεκα χρόνια της ζωής του. Γιατί δεν έφτανε ο ξεριζωμός, ήρθε και ένας εμφύλιος σπαραγμός που εκκένωσε το χωριό. Έτσι εγκαταστάθηκε στον Λαχανά για τα επόμενα πέντε χρόνια.
Εκεί πρώτη φορά ξεκίνησε να μαθαίνει «αγγείον – τουλούμ», σε ηλικία 13 ετών
Τον παρακίνησε η μητέρα του διότι υπήρχε οικογενειακή παράδοση. Ο πατέρας της, Ιωάννης Παυλίδης έπαιζε στον Πόντο αγγείον. Δάσκαλοι του Γιάννη Καλπατσινίδη ήταν ο θείος του Γεώργιος Βασιλειάδης και ο αδελφός του Νικόλαος Καλπατσινίδης.
Το 1952 φεύγουν και από τον Λαχανά και μετακομίζουν στο «Παλιό Χωριό», όπως λεγόταν το «Παλιό Κεφαλοχώρι». Εκεί εγκαθίστανται και πολλοί άλλοι Γαλλιανίτ΄, που ασχολούνται με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Στο Κεφαλοχώρι γνωρίζει και παντρεύεται τη Μαρία Ιωαννίδου, κι αυτή με καταγωγή από Κουστουλάντων Γαλλίαινας και Τραπεζούντα. Απέκτησαν δύο παιδιά τον Γιώργο και τον Χρήστο.
Το Τουλούμ και οι αρχαίοι σκοποί
Και παράλληλα με την οικογενειακή ζωή στο Παλιό Κεφαλοχώρι ο Γιάννης Καλπατσινίδης παίζει ερασιτεχνικά τουλούμ, σε μουχαπέτια και γάμους. «Είναι αρχαίοι σκοποί» όπως συνήθιζε να λέει. Σιγά σιγά μεταβαίνει και σε νυχτερινά κέντρα της Θεσσαλονίκης. Γύρω στο 1957 εμφανίζεται στο πατάρι μαζί με το Γώγο Πετρίδη και τον Χρύσανθο.
Το 1965 δημιουργήθηκε το σημερινό Κεφαλοχώρι όπου μετακομίζει μόνιμα, έως σήμερα. Έχοντας πλέον μόνιμη εστία και τα παιδιά μεγαλώνουν σιγά σιγά, ξεκινά και άλλες, σημαντικές συνεργασίες στη Θεσσαλονίκη. Εκείνη την εποχή γνωρίζει δυο από τους σημαντικότερους συνεργάτες του, τον Στάθη Ευσταθιάδη και τον Χαράλαμπο Κιαγχίδη. Πλαισιώνει τις εμφανίσεις τους, τις εκδηλώσεις του «Φάρου Ποντίων» και της «Ευξείνου Λέσχης» και συμμετέχει ενεργά στις ραδιοφωνικές εκπομπές.
Η παράδοση του Πόντου όμως περνά δυναμικά σε όλο και περισσότερα κέντρα διασκέδασης. Και ενώ βρισκόμαστε σε μια νέο-Ποντιακή εποχή, ο Γιάννης Καλπατσινίδης επιμένει να εμφανίζεται μ΄αυτό το πρωτόγονο όργανο, σε νυχτερινά κέντρα της Θεσσαλονίκης.
Η μετάβαση στην Αθήνα
Γυρίζει όλη τη Μακεδονία και γύρω στα μέσα της δεκαετίας του ’70 μεταβαίνει και στην Αθήνα, με πρώτο σταθμό τον «Φάρο» (γνωστό κέντρο διασκέδασης στο Περιστέρι), Στο ξεκίνημά του στην Αθήνα, η συνεργασία του με τον Κωστίκα Τσακαλίδη ήταν κομβική. Αργότερα εμφανίστηκε και στο «Κορτσόπον» και στην «Τρυγόνα».
Σημαντικός σταθμός στη μουσική του πορεία ήταν και η συνεργασία του με τον αείμνηστο Γιώργο Αμαραντίδη, τον Σιμούλ΄, σε δίσκους, περιοδείες και νυχτερινές εμφανίεσις. Κάπου εκεί γνωρίστηκε και με τη Δώρα Στράτου και δούλεψε για πολλά χρόνια στο θέατρό της.
Συνεργάστηκε επίσης με το Λάζο Τερζά, με το Γιάννη Μαρκόπουλο, το Νίκο Ξυλούρη, τη Λιζέτα Νικολάου, τον Παναγιώτη Ασλανίδη, το Μιχάλη Καλιοντζίδη, το Γιάννη Τσανάκαλη, τον Γιάννη Κουρτίδη, τους Στάθη & Σοφία Νικολαΐδη, τον Κώστα Θεοδοσιάδη, τον Αλέξη Παρχαρίδη, το Δημήτρη Καρασαββίδη, το Γιώργο Ιωαννίδη, τη Σοφία Παπαδοπούλου, τους Γιάννη & Αβραάμ Γκόσιο, τον Πόλυ Εφραιμίδη και πολλούς άλλους.
Ο Γιάννης Καλπατσινίδης φυσικά, ταξίδεψε και στο εξωτερικό, σε Αμερική, Ινδία, Γερμανία, Κύπρο και στην Αυστραλία με τον «Φάρο Ποντίων» το 1997.
Η προτελευταία του δημόσια εμφάνιση, πριν την αυτή που τιμήθηκε το 2019 από τον «Φάρο Ποντίων», ήταν στο Λαχανά, το 2015.
Η κηδεία του Γιάννη Καλπατσινίδη θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 6 Ιουνίου 2023 στο Κεφαλοχώρι Σερρών
Δείτε το παρακάτω video, στο οποίο ο Γιάννης Καλπατσινίδης στο σπίτι του στο Κεφαλοχωρι Σερρων, τραγουδά δίστιχα και σε σκοπο από τον τόπο γέννησης του το Φλαμουρ! Σκοπό που ο ίδιος του έμαθε από τον φιλο και συγχωριανο του Παναγιωτη Νικολαιδη και έχει ρίζες από την Γαλιαινα (Ματσούκα).