Ο Αύγουστος στον Πόντο ήταν ο μήνας της ωρίμανσης των καρπών και της συγκομιδής. Κατά τον Αύγουστο γινόταν στο σύνολο της, σχεδόν, η συγκομιδή των φουντουκιών. Τότε τελείωνε και το μάζεμα του καπνού.
Άγουστον ο καρπεμένος, να έτον δύο φοράς τον χρόνον
Πολλές σύνθετες λέξεις προέκυψαν με πρώτο συνθετικό τον Αύγουστο και δεύτερο κάποιον καρπό. Π.χ. «Αγουστάπιν», δηλαδή «Αύγουστος + άπιον» το Αυγουστιάτικο αχλάδι. Με τον ίδιο τρόπο σχηματίζεται το «Αγουστοκάρυδον», το «Αγουστοκοκκύμελον», το «Αγουστόμηλον» κ.α.
Ονομασίες του Αυγούστου
- «Αύγουστος» λεγόταν στα Κοτύωρα, την Ίμερα και τη Χαλδία.
- Στη Χαλδία λεγόταν και «Αλωνάρτ’ς». Καθώς εκεί, λόγω του κλίματος, τα σιτηρά ωρίμαζαν αρκετά αργά τον Ιούλιο και το αλώνισμα τους γινόταν μέσα στον Αύγουστο.
- «Άγουστος» λεγόταν στην Τραπεζούντα και στα Σούρμενα.
- Στην Ινέπολη λεγόταν «Άγοστος», ενώ στην Οινόη λεγόταν «Αύγοστος».
Προλήψεις για τον Αύγουστο
Στον Πόντο, όσοι ήταν προληπτικοί, πίστευαν ότι τον Αύγουστο πιάνει ιδιαίτερα το μάτι. Γι’ αυτό και τοποθετούσαν σταυρωτά μέσα στο αλώνι, επάνω στον σωρό του κοσκινισμένου σταριού, τα φτυάρια του αλωνίσματος.
Στην Οινόη, κατά τον μήνα Αύγουστο δεν άφηναν τα παιδιά να κάνουν μπάνιο στη θάλασσα. Γιατί πίστευαν ότι θα βγάλουν σπυριά ή ότι θα σαπίσει το κορμί τους!
Παρόμοιες δοξασίες υπήρχαν και σε άλλες περιοχές, όπου οι Έλληνες του Πόντου απέφευγαν να κάνουν οποιεσδήποτε εργασίες, διότι θεωρούσαν τις ημέρες αποφράδες.
Οι γιορτές του Αυγούστου
Τον Αύγουστο στον Πόντο τιμούσαν ιδιαίτερα τις παρακάτω ημερομηνίες και γιορτές:
- 6 Αυγούστου: Μεταμόρφωση του Σωτήρος (Άε Σωτήρος). Μεγάλα πανηγύρια τελούνταν την ημέρα αυτή. Συγκέντρωναν πολύ κόσμο στις εκκλησίες και στα γλέντια.
- 14 Αυγούστου: Την ημέρα αυτή, οι χρυσοχόοι της Τραπεζούντας τιμούσαν τον Άγιο Συμεών τον Τραπεζούντιο (Χρυσοχόο), ο οποίος μαρτύρησε στις 14 Αυγούστου του 1653.
- 15 Αυγούστου: Κοίμηση της Θεοτόκου. Όπως στην Ελλάδα έτσι και στον Πόντο ο Αύγουστος ήταν συνδεμένος με τη γιορτή της Παναγίας, τον Δεκαπενταύγουστο. Το μεγαλύτερο πανηγύρι, τελούνταν φυσικά στο Μοναστήρι της Παναγίας Σουμελά, στην Τραπεζούντα.
- 27 Αυγούστου: Του Αγίου Φανουρίου.
- 29 Αυγούστου: Αποτομή την τιμίας κεφαλής του Αγίου Ιωάννη Προφήτη και Προδρόμου (Τ’ Αιέν’ τη κοτσοκεφάλ’). Την ημέρα αυτή νήστευαν και δεν έτρωγαν μαύρο σταφύλι, δεν έκοβαν καρπούζι και γενικά φρούτα και άλλα τρόφιμα που είχαν κόκκινο χρώμα. Διότι ήταν ημέρα μνήμης της αποκομιδής του κεφαλιού του Αγίου.