Ο μεγάλος στιχουργός και διακεκριμένος νευροχειρούργος Χρήστος Αντωνιάδης. Το καμάρι του νεότερου Ποντιακού Ελληνισμού. Ο σπουδαίος επιστήμονας στην Ιατρική όσο και ο στιχουργός, που είχε την μοναδική ικανότητα να περιγράφει σύγχρονες μορφές ζωής και καταστάσεις, μέσα από αυθεντικούς Ποντιακούς στίχους.
Τα τραγούδια που έγραψε τα ακούμε καθημερινά…
Ο Χρήστος Αντωνιάδης στην Ιατρική
Ο Χρήστος Αντωνιάδης γεννήθηκε στην Κοζάνη, στο χωριό Ξηρολίμνη. Σπούδασε στην Ιατρική Σχολή της Θεσσαλονίκης, ενώ έκανε μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές στη Γερμανία.
Ιδιαίτερα έξυπνος άνθρωπος αλλά ταυτόχρονα σεμνός, ταπεινός, με ανθρώπινα συναισθήματα, γιατρός πολυάσχολος και πετυχημένος. Τον γνώριζαν παντού στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό.
Το 1976 μετέβη στην Γερμανία όπου ως εσωτερικός βοηθός της νευροχειρουργικής κλινικής του Πανεπιστήμιου ULM της Γερμανίας, εκπαιδεύτηκε εντατικά στην μικροχειρουργική και στη νευροδιαγνωστική. Ανέλαβε μέρος της διδασκαλίας των φοιτητών και της επιστημονικής έρευνας στο πανεπιστήμιο. Ολοκλήρωσε τη συγγραφή της διδακτορικής του διατριβής με θέμα «Μικροχειρουργική αντιμετώπιση ανευρισμάτων εγκεφάλου». Μετά τη στρατιωτική του θητεία στην Ελλάδα επέστρεψε στην Γερμανία όπου το 1982 αναγορεύτηκε διδάκτορας του Πανεπιστημίου. Εκλέχτηκε Λέκτορας Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης το 1992 και το 1998 επίκουρος καθηγητής ΑΠΘ.
Με δική του επινόηση στη Νευροχειρουργική Κλινική του ΑΠΘ υπό την διεύθυνση του καθηγητή κ. Φάρογλου και όλων των συνεργατών της κλινικής ανέπτυξε νέα μέθοδο στην αντιμετώπιση των χρόνιων υποσκληριδίων αιματωμάτων, με αποτελέσμα την ελαχιστοποίηση των υποτροπών και τον μηδενισμό της θνητότητας. Η μέθοδος αυτή σήμερα αποτελεί μια βασική μέθοδο στην αντιμετώπιση των χρόνιων υποσκληριδίων αιματωμάτων.
Το συγγραφικό και ερευνητικό του έργο περιλαμβάνει περισσότερες από 150 εργασίες που έχουν ανακοινωθεί σε διεθνή και Ελληνικά επιστημονικά συνέδρια και έχουν δημοσιευτεί σε δύο διεθνή συνέδρια. Τα τελευταία χρόνια εργαζόταν ως Νευροχειρουργός στο «Ιατρικό Διαβαλκανικό Κέντρο» της Θεσσαλονίκης.
Η μεγάλη του αγάπη… ο Ποντιακός Ελληνισμός
Η μεγάλη του αγάπη, εκτός από την Ιατρική, ήταν τα βάσανα και οι περιπέτειες τους Ποντιακού Ελληνισμού. Όλα άρχισαν πριν χρόνια, σε ένα ταξίδι του στον Πόντο. Στην Τραπεζούντα συγκεκριμένα, στα χωριά των παππούδων του.
Η παρότρυνση ήρθε λίγο αργότερα από τον κορυφαίο δεξιοτέχνη της Ποντιακής λύρας Χρήστο Χρυσανθόπουλο. Έτσι, ως υπέρμαχος της διατήρησης της Ποντιακής διαλέκτου, έθεσε ως στόχο να γράφει στίχους και ποιήματα στην μητρική του γλώσσα, την Ποντιακή. Που έμαθε μικρός από τους γονείς και τους παππούδες του.
Ο Χρήστος Αντωνιάδης δεν σκόπευε να κόψει τις ρίζες με το Ποντιακό παρελθόν του. Έδινε πάντα το παρών σε Ποντιακές εκδηλώσεις. Ενώ χαιρόταν να βλέπει μικρά παιδιά να τραγουδούν στα Ποντιακά, λέγοντας χαρακτηριστικά:
«Από αυτό παίρνω κουράγιο να συνεχίσω»
Διατύπωνε την άποψη ότι η παράδοση δεν είναι κάτι το στατικό:
«Με ενδιαφέρει και με απασχολεί αν ένα νέο παιδί μπορεί να ακούσει αυτό που κάνουμε με τον Ποντιακό στίχο και την Ποντιακή λύρα.
Γι αυτό και προσπαθώ οι στίχοι μου να περιγράφουν τον σημερινό τρόπο ζωής. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν “πατάμε” πάνω στον παλιό τρόπο στίχου και μουσικής.
Σεβόμενοι την παράδοση μας θέλουμε να προσθέσουμε κάτι το νέο. Δημιουργούμε το παρόν και το μέλλον.
Το κλασικό Ποντιακό τραγούδι υπήρχε και θα υπάρχει, αλλά για να το αγκαλιάσουν οι νέες γενιές θα πρέπει να παρουσιαστεί πιο φρέσκο και σημερινό. Αυτός είναι ο σκοπός μας και αυτό είναι το… πείραμα που κάνουμε».
Ακολουθώντας πιστά τη ρήση του Ελύτη, «μόνη έγνοια η γλώσσα μου», ο Χρήστος Αντωνιάδης κατέθετε καθημερινά την αγωνία του για το μέλλον της Ποντιακής διαλέκτου. Ελπίζοντας ότι συμβάλλει στην διάσωσή της, με το έργο του.
Οι στίχοι και τα τραγούδια του
Ασχολήθηκε με την Ποντιακή μουσική γράφοντας στίχους οι οποίοι μελοποιήθηκαν και ερμηνεύθηκαν από καταξιωμένους Πόντιους καλλιτέχνες. Όπως οι: Στέλιος Καζαντζίδης, Χρύσανθος Θεοδωρίδης, Στάθης Νικολαΐδης, Γιάννης Κουρτίδης, Κώστας Σιαμίδης, Αχιλλέας Βασιλειάδης κ.α.
Ενώ έχει συμμετάσχει στην Ποντιακή δισκογραφία με κατ’ εξοχήν δικά του τραγούδια, σε 7 δίσκους. Κορυφαίο τραγούδι, με το οποίο εκφράστηκε ο Χρήστος Αντωνιάδης για τα βάσανα των Ελλήνων Ποντίων που ήρθαν στην Ελλάδα μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης ήταν το τραγούδι «Σα ξένα είμαι Έλληνας και σην Ελλάδαν ξένος».
Ελάχιστοι είναι αυτοί, ακόμα και μεγάλοι δημιουργοί, που ευτύχησαν να κάνουν τόσες πολλές και μεγάλες επιτυχίες, όπως ο Χρήστος Αντωνιάδης. Η πρώτη του ποιητική συλλογή «Κατάθεση ψυχής» μελοποιήθηκε από το Χρήστο Χρυσανθόπουλο και έγινε δίσκος στον οποίο συμμετείχε ως ερμηνευτής ο Στέλιος Καζαντζίδης.
Τα τραγούδια που έγραψε ακούγονται καθημερινά
Τραγούδια που ακούγονται από όλους του ραδιοφωνικούς σταθμούς παγκοσμίως, οι οποίοι μεταδίδουν Ποντιακό πρόγραμμα. Τραγούδια που συνοδεύουν κάθε πολιτιστική εκδήλωση, γλέντι, γιορτή και χαρά. Σε κάθε γωνία της γης, όπου ζουν Πόντιοι.
Έγραψε Ποντιακά τραγούδια που περιγράφουν με τρόπο μοναδικό τις αλησμόνητες πατρίδες και τα βάσανα της προσφυγιάς. Τραγούδια που αναδεικνύουν μεγάλα κοινωνικά ζητήματα της εποχής μας και υμνούν τις ανθρώπινες σχέσεις και τον έρωτα.
Άλλωστε, ποιος δεν έχει ακούσει ή δεν έχει σιγοτραγουδήσει τραγούδια όπως τα παρακάτω:
- «Την Πατρίδα μ’ έχασα»
- «Πατρίδα μ’ αραεύω σε»
- «Βάσταξον’ κάρδια μ’»
- «Ντο να εφτάγω την παράν»
- «Κι θυμάσ’ ατο ζαέρ»
- «Κι έτονε αγνόν η εγάπ’ τ’ εσόν»
- «Μαυροθάλασσα»
- «Χούι – Χούι»
- «Όνερτα – Πόνια – Τάματα»
- «Το κάρδοπο μ’ εχάραξες»
- «Ορθοδοξία»
- «Χαρά»
Η Μήδεια στα Ποντιακά
Εκτός από στίχους, ο Χρήστος Αντωνιάδης έχει μεταφράσει και τη «Μήδεια» του Ευριπίδη στην Ποντιακή διάλεκτο! Παρακινούμενος και από τον ηθοποιό Ιεροκλή Μιχαηλίδη. Σε ένα τους ταξίδι στον Πόντο, όταν τον προέτρεψε να αποδώσει τη «Μήδεια» στην Ποντιακή διάλεκτο, εκείνος άρχισε την εργασία και την ολοκλήρωσε.
Κίνητρο του, όπως είχε τονίσει, ήταν να μεταφερθούν, μέσω της Μήδειας, οι «Αρχαίες μαγικές λέξεις». Τα λεκτικά στοιχεία δηλαδή, που άντεξαν στους αιώνες και διαφυλάχτηκαν στην Ποντιακή διάλεκτο. Μία μορφή λόγου που διατηρήθηκε λόγω της απομόνωσης του Ποντιακού πληθυσμού για 2700 χρόνια.
Έλεγε μάλιστα γι αυτό το έργο του:
«Ελπίζω να εκδοθεί και να μείνει στις βιβλιοθήκες των νεότερων γενιών. Να μάθουν για παράδειγμα ότι τις “Συμπληγάδες πέτρες” εμείς οι Πόντιοι τις λέμε συμπληγολίθαρα»
Προφητικός ο γιατρός, έγραψε τόσο όμορφους στίχους για την καρδιά, όπως αυτούς του τραγουδιού με τίτλο «Βάσταξον’ κάρδια μ’». Ένα τραγούδι για την καρδιά που τον πρόδωσε, την Τρίτη 29 Ιανουαρίου 2013, σαν να γνώριζε εκ των προτέρων την μοίρα του…
«Βάσταξον, κάρδια μ’ βάσταξον, κάμποσα χρόνεα κι’ άλλο,
όπως βαστούνε τα ραχιά την βαρυχειμωνίαν,
όπως βαστάζνε τα δεντρά την παραγρανεμίαν…»
Ο Χρήστος Αντωνιάδης θα ζει για πάντα στις καρδιές μας και μέσα από τα ακούσματα μας…
ΔΕΙΤΕ στο παρακάτω video, το αφιέρωμα στη μνήμη του Χρήστου Αντωνιάδη, που είχε κάνει το West Channel της Κοζάνης.