Όσο βαριά και δύσκολη κι αν ήταν η αγροτική κατ’ εξοχήν εργασία για τους Πόντιους, δεν κούραζε τόσο τον εργαζόμενο. Γιατί εκτελούνταν στα πλαίσια μια υγιούς οικογένειας και μιας οργανωμένης μικρής κοινωνίας.
Στα πλαίσια μια υγιούς κοινωνίας
Εργασία και χαρά
Δεν εργάζονταν οι Πόντιοι μόνο, διασκέδαζαν συνάμα με την εργασία τους. Τους έβλεπες, τους άκουγες μάλλον, στο τσάπισμα, στον θερισμό, στον τρύγο, να τραγουδούν. Δημιουργώντας συχνά δικά τους επίκαιρα δίστιχα και τετράστιχα.
Το ίδιο συνέβαινε και στα παρακάθια, όταν παστάλιαζαν τα καπνά, ή ξεφλούδιζαν τα κοτσάνια από τα καλαμπόκια. Όταν ράβδιζαν τα μαλλιά, όταν ύφαιναν, όταν έβοσκαν και πότιζαν τα ζώα. Όταν έχτιζαν ομαδικά έναν τοίχο, όταν έκοβαν τα ξύλα, όταν μετέφεραν με τα κάρα τα προϊόντα τους.
Η διαρκής ποιητική δημιουργία ήταν χαρακτηριστικό της ελευθερίας τους. Μ’ αυτό το δημιούργημά τους ταυτίζονταν. Αδιάφορα αν ήταν αυτό ένα δίστιχο ή ένα σκαλιστό ξόανο ή μια μελωδία στη λύρα – φλογέρα ή τελικά ένας απλός μαντρότοιχος…
Ο σημερινός Έλληνας και ο άνθρωπος γενικά, δεν ξέρει δυστυχώς να χειρίζεται το υπέρτατο αγαθό της ελευθερίας του.
Κοινωνικές Εκδηλώσεις
Οι περισσότερες κοινωνικές εκδηλώσεις στον Πόντο συνοδεύονταν συνήθως με χορούς και τραγούδια. Και με μια ευθυμία που καθρεπτίζονταν στα πρόσωπα όλων των παρευρισκομένων (γάμοι – γεννήσεις – βαπτίσεις – γιορτές).
Αυτονόητα μια καθαρά οικογενειακή υπόθεση μετατρεπόταν σε κοινωνική…
Δεν στέλνονταν προσκλήσεις σε γάμους, ονομαστικές γιορτές και βαπτίσεις. Όλο το χωριό και μηδενός εξαιρουμένου, ήταν βάσει του άγραφου παραδοσιακού νόμου, προσκεκλημένο. Και τιμούσε με την παρουσία του τη χαρά, την εορταστική εκδήλωση του τιμωμένου προσώπου. Δεν υπήρχε όμως και καμία υποχρέωση. Όποιος είχε σοβαρούς λόγους, μπορούσε να μείνει στο σπίτι του.
Στήνονταν στην αυλή ο χορός, με τον λυριτζή και τον νταουλτζή στη μέση του κύκλου ή των κύκλων και δώσ’ του και χοροπηδούσε ο κόσμος. Γέροι, μεσήλικες και νέοι, ακόμη και τα μικρά παιδιά, στριφογύριζαν μέχρι αργά τα μεσάνυχτα. Τρεις μέρες και νύχτες κρατούσαν τα γλέντια των γάμων. Που συνήθως τελούνταν το φθινόπωρο, όταν τέλειωναν οι αναγκαιότερες αγροτικές εργασίες.
Όχι τυχαία δημιουργήθηκε το γλωσσικό απόφθεγμα:
«Ο χορός δεν είναι ένα μέρος της ζωής των Ποντίων, είναι η ζωή τους»
Κηδείες – Μνημόσυνα
Φυσικά και οι κηδείες και τα μνημόσυνα δεν ήταν μόνο οικογενειακή, αλλά κοινωνική υπόθεση. Όλοι έπρεπε να βάλουν το χέρι τους – ο καθένας με τον τρόπο του και να βοηθήσουν την πενθούσα οικογένεια. Ο πόνος γινόταν ομαδικό βίωμα.
Η λέξη ΠΟΝΤΟΣ κρύβει ούτως ή άλλως τη λέξη ΠΟΝΟΣ μέσα του
Υπήρχε όμως πάντα και κάποιος από τους προσελθόντες που διασκέδαζε, υπό την αρχαΐζουσαν έννοιαν, τον πόνο του συγκεντρωμένου πλήθους. Διηγούμενος ανέκδοτα, παραμύθια και περιστατικά από τη ζωή του εκλιπόντα, όπως το έκανε και στα χειμερινά παρακάθια.
Όμηρος Μαυρίδης – Συγγραφέας