Το τραγούδι «Έταιρον κ΄ η λυγερή» ανήκει στη κατηγορία των ερωτικών Ποντιακών τραγουδιών. Οι στίχοι και η μουσική είναι παραδοσιακοί, ενώ ερμηνεύτηκε για πρώτη φορά από τον Χρύσανθο Θεοδωρίδη.
Παναγιώτης Κουλαξουζίδης – Φίλιππος Πουρπουτίδης
Στίχοι
Στο τραγούδι «Έταιρον κ΄ η λυγερή», η λυγερή (η γυναίκα δηλαδή) πρόσφερε μέρη από τα ρούχα της στον έταιρον, τον άντρα, για να την περάσει απ’ το ποτάμι.
«Πέρνιξον με, έταιρε, το μαντήλι μ’ δίγω σε»
και απαντάει ο άντρας
«Ντό να ’φτάγω τ’ άκλερον; Τ’ άψιμον να καίει ατο. Άλλο τάμαν τάξον με κι εγώ εσέν περνίζω σε»
Δηλαδή…
«Πέρασε με, έταιρε και θα σου δώσω το μαντήλι μου»
και απαντάει ο άντρας
«Τι να το κάνω το άψυχο; Η φωτιά να το κάψει. Άλλο τάμα τάξε μου για να σε περάσω».
Οι στίχοι και η μουσική είναι παραδοσιακοί και το τραγουδούσαν σε όλο τον Πόντο. Είναι χορός Τικ, δηλαδή πεντάσημος ρυθμός.
Το τραγούδι «Έταιρον κ΄ η λυγερή» ερμηνεύτηκε για πρώτη φορά από τον Χρύσανθο Θεοδωρίδη και ακούστηκε για πρώτη φορά στο CD με τίτλο «Τ’ αηδόνια του Πόντου» το 1994. Από τον Χρύσανθο, τον Στέλιο Καζαντζίδη και τον Χρήστο Χρυσανθόπουλο στη λύρα.
Δείτε και απολαύστε στο παρακάτω video τον Παναγιώτη Κουλαξουζίδη να ερμηνεύει το παραδοσιακό ερωτικό τραγούδι «Έταιρον κ΄ η λυγερή» και τον Φίλιππο Πουρπουτίδη να τον συνοδεύει με το νταούλι του.
Παναγιώτης Κουλαξουζίδης
Ο Παναγιώτης Κουλαξουζίδης γεννήθηκε στις 16 Ιουλίου του 2008. Στην ηλικία των τριών ετών άρχισε να παίζει νταούλι αλλά πολύ σύντομα, μετά από δύο χρόνια, ξεκίνησε να παίζει Ποντιακή λύρα με δάσκαλο τον πατέρα του, Γιώργο Κουλαξουζίδη. Ξεκίνησε Βυζαντινή μουσική στην ηλικία των 9 ετών με την καθηγήτρια βυζαντινής μουσικής κ. Μαρία Κοντογιαννοπούλου.
Από την ηλικία των 9 ετών προχώρησε μόνος του στην Ποντιακή λύρα, με αποτέλεσμα να συναντήσει το τραγούδι, με το οποίο ασχολείται μέχρι και σήμερα. Συνάντησε επίσης ένα συγγενικό όργανο της Ποντιακής λύρας, τον κεμανέ.
Από μικρή ηλικία, ο Παναγιώτης Κουλαξουζίδης, ήταν στον Σύλλογο Ποντίων Πετρούπολης και Ιλίου «Μανουήλ Κομνηνός». Όπου πλέον συνοδεύει με την λύρα του τα χορευτικά του Συλλόγου, όπως επίσης τα παιδικά τμήματα του Συλλόγου Ποντίων Φυλής «Η Τραπεζούντα».
Από το 2020 έως και τώρα ο Παναγιώτης φυτά στο μουσικό σχολείο Ιλίου, όπου εκεί άρχισε να ασχολείται και με άλλες παραδόσεις, παίζοντας στα μουσικά σύνολα του σχολείου. Στο σχολείο αυτό άρχισε να ασχολείται και με αλλά μουσικά όργανα όπως το λαούτο, το ούτι, τον ταμπουρά και το πιάνο.
Φίλιππος Πουρπουτίδης
Ο Φίλιππος Πουρπουτίδης γεννήθηκε το 2005 στην Αθήνα και είναι γόνος οικογένειας Ποντιακής καταγωγής.
Σε ηλικία 4 ετών, ο Δημήτρης Σαχσανίδης, κατασκευαστής και δάσκαλος στο νταούλι καθώς και οικογενειακός φίλος, έκανε δώρο στον Φίλιππο ένα μικρό νταούλι για τα γενέθλιά του και κάπως έτσι ξεκίνησε η ενασχόλησή του με τους ρυθμούς και τη μουσική.
Από την επόμενη κιόλας χρονιά, ξεκίνησε μαθήματα στο νταούλι με τον Παντελή Νικολαΐδη. Μαθητής του για 2 χρόνια, γνώρισε όλους τους ρυθμούς της Ποντιακής μουσικής παράδοσης.
Σε ηλικία 7 ετών ξεκίνησε μαθήματα ρυθμικότητας – ρυθμολογίας με τον σπουδαίο δεξιοτέχνη Κώστα Μερετάκη. Ενώ το 2013, θέλοντας να αναπτύξει την τεχνική του και σ’ άλλα κρουστά, εκτός από το νταούλι, ξεκίνησε μαθήματα στο τουμπερλέκι, το ρεκ, το μπεντίρ και το ντέφι, με τον Περικλή Κατσιώτη.
Το 2016, ο Φίλιππος Πουρπουτίδης ξεκίνησε τις σπουδές του στο μουσικό σχολείο του Πειραιά. Όπου συμμετείχε ενεργά στα μουσικά σύνολα του σχολείου και ήταν βασικό μέλος του παραδοσιακού – βυζαντινού συνόλου, που επιμελείται ο καθηγητής Γιώργος Τοκατλίδης.
Πλέον, ανήκει στο μουσική παραδοσιακή «Ορχήστρα 1919», ένα σχήμα που ασχολείται με τη παράδοση και τη μουσική προσέγγιση του Πόντου και της Μαύρης Θάλασσας.
Δείτε επίσης: Οι Λύρες του Πόντου τραγουδούν
Δείτε παρακάτω το video, το οποίο γυρίστηκε στον Σύλλογο Ποντίων Φυλής «Η Τραπεζούντα» για το PatirntiChannel.