Το Κότσαρι είναι ένας Ποντιακός χορός, από τους πιο γνωστούς και φημισμένους μαζί με τον Πυρρίχιο χορό. Παραδοσιακά είναι ένας αντρικός χορός, όμως σήμερα συμμετέχουν σε αυτόν και οι γυναίκες.
Κότσαρι ή Κότσαριν ή Κότσιερι ή Κούτσαρη
Προέλευση – Ονομασία
Το Κότσαρι είναι χορός του Ανατολικού Πόντου, με προέλευση από τη περιοχή του Καρς. Πρόκειται για λεβέντικο και καθαρά αντρικό χορό, με πολεμικό ύφος. Πλέον δεν λείπουν και οι εξαιρέσεις, όπου μπαίνουν στο χορό και οι γυναίκες. Παίζεται από όλα τα μουσικά όργανα, χωρίς τραγούδι.
Μετά το Ομάλ και το Τικ, το Κότσαρι είναι ο πιο συνηθισμένος χορός των Ποντίων
Χορευόταν κυρίως από Έλληνες του Καυκάσου, ενώ πλέον στην Ελλάδα το Κότσαρι έχει αποκτήσει Πανποντιακό χαρακτήρα. Μιας και χορεύεται από όλα σχεδόν τα συγκροτήματα. Είναι ο περισσότερο φημισμένος χορός μετά τον Πυρρίχιο χορό.
Το όνομα του χορού προέρχεται από τον τρόπο που αυτός χορεύεται. Συγκεκριμένα, τα δύο κουτσά βήματα (κοτσά) εκτελούνται στα πρώτα 4 μέτρα του χορού, με χτύπημα της φτέρνας (κότσ’ ) στο έδαφος. Ενώ το άλλο πόδι ταυτόχρονα «άρετε» (δηλαδή ο χορός άρει το κότς΄)… έτσι προκύπτει η ονομασία «Κότσαρι».
Υπάρχουν πολλές παραλλαγές του χορού με την ονομασία αυτή και με το ύφος να είναι επίσης διαφορετικό. Ενώ αποτελεί τον εθνικό χορό των Αρμένων, οι οποίοι τον ονομάζουν «Κοτσαρί».
«Οι Ποντιακοί χοροί Κότσαρι, Πιπιλομάταινα, Κοτσ’ δεν χορεύονταν στη Ματσούκα»
Ζερζελίδης – 1971
Χορογραφία – Πως χορεύεται
Ο χορός Κότσαρι είναι κυκλικός δεξιόστροφος χορός, με ζωηρές κινήσεις και λυγίσματα των γονάτων, άνευ τραγουδιού. Οι χορευτές πιάνονται από τους ώμους (όπως στο Χασάπικο) σε κύκλο ή ημικύκλιο και ο ρυθμός του είναι δίσημος 2/4 ή 4/8. Τα βήματα – μέτρα του χορού είναι 8 και χωρίζονται σε δύο χορευτικές εικόνες:
- Η πρώτη χαρακτηρίζεται από τα 4 πρώτα μέτρα, στα οποία εκτελούνται 2 κουτσά βήματα και 2 επιτόπιες αναπηδήσεις πάνω στην αριστερή φτέρνα.
- Τα επόμενα 4 είναι απλά και μεταφέρουν το χορό προς τα δεξιά.
Το Κότσαρι περιλαμβάνει παραλλαγές, η κάθε μία με διαφορετική ονομασία, που μπορεί να τη φωνάζει ο αρχηγός του χορού
Ο χορός Κότσαρι εντάσσεται στην ομάδα των ίσιων κουτσών χορών, οι οποίοι έχουν ως χαρακτηριστικό τα κουτσά βήματα. Γνωστοί χοροί της ομάδας αυτής είναι χοροί από τα νησιά του Αιγαίου, τη Κρήτη και γενικότερα από τη Μικρά Ασία. Συνεπώς ο γρήγορος και δίσημος ρυθμός του χορού Κότσαρι είναι αντίστοιχος με τη «Σούστα» της Ρόδου και το «Μαλεβιζιώτικο – Καστρινό» χορό της Κρήτης.
Διαβάστε επίσης: Πυρρίχιος Χορός
Δείτε στο παρακάτω video, την εκτέλεση του χορού Κότσαρι, στα πλαίσια της εκδήλωσης «ΚΡΗΤΗ ΚΑΙ ΠΟΝΤΟΣ ΣΜΙΞΑΝΕ» στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού.