Η ευγνωμοσύνη, η εμπιστοσύνη και η αγάπη του πιστού λαού στην Παναγία, αποτυπώνονται στην υμνογραφία, στη λαογραφία, στην τέχνη και στη λατρεία. Πολλές εκκλησίες και μοναστήρια είναι αφιερωμένα στη Θεοτόκο.
Κάθε τόπος έχει και μία εικόνα Της
Προς τιμήν της Παναγίας φιλοτεχνήθηκαν πλήθος Ιερές εικόνες. Αλλά και ύμνοι, τροπάρια, παρακλητικοί κανόνες, ακολουθίες και γιορτές έχουν την αναφορά τους στη Θεομήτορα. Πολλά ιερά προσκυνήματα είναι καθιδρυμένα σε περιοχές, που σχετίζονται με θαύματα της Παναγίας.
Επίσης, σε παραδόσεις, δοξασίες και λαϊκές παροιμίες, το όνομα της Θεοτόκου αναφέρεται με εξαιρετική τιμή και ευλάβεια.
Γιορτές της Παναγίας
Από τις πολλές γιορτές προς τιμήν Της, οι κυριότερες είναι:
- Η Σύλληψη της Θεοτόκου (9 Δεκεμβρίου).
- Η Γέννηση της Θεοτόκου (8 Σεπτεμβρίου).
- Τα Εισόδια της Θεοτόκου (21 Νοεμβρίου).
- Η Σύναξις της Θεοτόκου (26 Δεκεμβρίου).
- Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου (25 Μαρτίου).
- Η Κοίμηση της Θεοτόκου (15 Αυγούστου).
- Η Αγία Ζώνη της Θεοτόκου (31 Αυγούστου).
- Η Αγία Σκέπη (28 Οκτωβρίου).
Εκτός από τις βασικές θεομητορικές γιορτές, η ζωή της εκκλησίας και η λαϊκή ευσέβεια έχουν προσθέσει και άλλες πολλές. Οι οποίες σχετίζονται με θαυμαστές ενέργειες της Θεομήτορος, με εγκαινιασμούς Ναών Της ή με ευρέσεις θαυματουργών εικόνων Της.
Εικόνες της Παναγίας
Τα πολλά αφιερώματα, με τα οποία είναι κατάφορτες οι εικόνες της Παναγίας, αποτελούν μία ακόμη απόδειξη της λαϊκής ευγνωμοσύνης απέναντι Της.
Κάθε τόπος έχει και μία θαυματουργή εικόνα της Παναγίας. Καθεμιά εικόνα με την ιστορία και τους θρύλους της, δημιουργούν ατμόσφαιρα θρησκευτικού μυστηρίου.
Ονομασίες της Παναγίας
Στη Παναγία δόθηκαν πολλές επωνυμίες και εκφραστικά επίθετα. Ορισμένα ίσως και παράδοξα, που αντιστοιχούν στις ιδιότητες της, στους εικονογραφικούς της τύπους, στον χρόνο των εορτών της κ.α. Τέτοιες ονομασίες είναι:
- Παναγία Σουμελά
- Μεγαλόχαρη
- Οδηγήτρια
- Γλυκοφιλούσα
- Ελευθερώτρια
- Γοργοϋπήκοος
- Καρδιώτισσα
- Πορταΐτισσα
- Προυσιώτισσα
- Φανερωμένη
- Ζωοδόχος Πηγή
- Μυρτιδιώτισσα κ.α.
Ακολουθίες
Από τις εκκλησιαστικές ακολουθίες που αναφέρονται στην Παναγία, οι πιο δημοφιλείς είναι:
- Οι Χαιρετισμοί της μεγάλης Τεσσαρακοστής.
- Ο Ακάθιστος Ύμνος (κάθε Παρασκευή βράδυ, τις 5 πρώτες εβδομάδες της Μεγάλης Τεσσαρακοστής πριν το Πάσχα).
- Οι Παρακλήσεις του Δεκαπενταύγουστου.
Ας ενώσουμε τις προσευχές μας, ώστε η Θεοτόκος να μεσιτεύσει προς τον Υιον Της, υπέρ όλων μας