Δεν γνωρίζει σύνορα η Ποντιακή διάλεκτος. Ξεκίνησε από τη Σάντα, την Τραπεζούντα και την Κερασούντα και αναμένεται να φτάσει και στο Ηνωμένο Βασίλειο, για γλωσσολογική έρευνα.
Η Ποντιακή διάλεκτος «ταξιδεύει» στο Ηνωμένο Βασίλειο
Εργαστήρι μελέτης
Μετά τα μαθήματα Ποντιακής διαλέκτου σε πανεπιστημιακό επίπεδο, φέτος τα Ποντιακά ανοίγουν τα φτερά τους σε διεθνές επίπεδο και ειδικότερα στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Μια σημαντική προσπάθεια στη διατήρηση της Ποντιακής παράδοσης αυτή τη χρονιά αποτέλεσε το εργαστήρι Μελέτης, Καταγραφής και Διάσωσης της Ποντιακής διαλέκτου στο τμήμα Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξεινίων Χωρών στην Κομοτηνή.
Ο συγκεκριμένος τομέας αναμένεται να συνεργαστεί, κατά το επόμενο χρονικό διάστημα, με το Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ στο Ηνωμένο Βασίλειο, με σχετικό πρωτόκολλο συνεργασίας.
Το πρώτο βήμα στις έρευνες σχετικά με την Ποντιακή διάλεκτο πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και αναμένεται να εδραιωθεί και να συνεχιστεί από τη συνεργασία με το Κέιμπριτζ.
Για να πραγματοποιηθούν όλα αυτά, στόχος είναι το εργαστήριο να τεθεί ξανά και άμεσα σε πλήρη λειτουργία.
«Λόγω της πανδημίας και της αδράνειας που προκλήθηκε, δεν έχουμε καταφέρει ακόμα να προσεγγίσουμε τους στόχους μας, αλλά πραγματικά αυτό το εργαστήρι θα αποτελέσει έναν σημαντικό χώρο για αυτούς που αγαπούν την Ποντιακή διάλεκτο» τονίζει στο Sputnik o Ηλίας Πετρόπουλος, αναπληρωτής καθηγητής Αρχαίας Ιστορίας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης.
Όπως μας εξηγεί, εκεί θα συμμετέχουν φοιτητές που διδάσκονται την Ποντιακή διάλεκτο στο τμήμα, αλλά διδάσκοντες της διαλέκτου. Στον σχεδιασμό, υπάρχει ακόμα και η διεξαγωγή επιτόπιων ερευνών σε διάφορα σημεία της περιοχής της Ροδόπης και της χώρας ευρύτερα. Όπου εξακολουθούν να ομιλούνται διάφορες γλωσσικές ποικιλίες της διαλέκτου.
Ποντιακές παροιμίες
Ποντιακές παροιμίες που συνέλεξε η ομάδα των ερευνητών:
Τον σκύλλον άγγεψον και το μαγκούρ’ ετοίμασον – Για εκείνον που παρουσιάζεται τη στιγμή που μιλούσαν γι’ αυτόν.
Τρίψον, πλύσον, ξύσον, σκούπ’σον – Τέσσερις προστακτικές που έχουν σχέση με την καθαριότητα του σώματος.
Ο συγγενόν δάκ’ και ‘κί ματών’ – Ο συγγενής δαγκώνει και δεν ματώνει (γιατί ο πόνος μένει μέσα βαθιά).
Τρανόν βούκα φα, και τρανόν λόγο μη λες – Μεγάλη μπουκιά φάε, μεγάλη κουβέντα μη λες.
Δώσ’ μου τύχη και πέταξέ με στη θάλασσα – Όταν έχεις τύχη δεν φοβάσαι τίποτα.
Τη σεβτάς η αρρώστια, λαρούται ασ’ σον χρόνον – Ο ερωτευμένος άνθρωπος που πονάει κι υποφέρει, θεραπεύεται μόνο από τον χρόνο.
Έχω σκύλον και σύρ’ με τον λύκον – Για συγγενή που υποστηρίζει τον εχθρό μου.
Αλεπόν τρώει κι η ζεπίρα πρέσκεται – Η αλεπού τρώει και το κουνάβι πρήζεται.
Άρκον πα τα σεράντα χρόνα μίαν αχπαράεται – Κι η Αρκούδα στα σαράντα χρόνια μια φορά τρομάζει.
Ποντιακή διάλεκτος
Οι φυσικοί ομιλητές της Ποντιακής διαλέκτου υπερβαίνουν τους 700.000. Αν και τα ιδιώματα ποικίλλουν, όλοι μπορούσαν να επικοινωνήσουν σε αυτή τη διάλεκτο.
Άγνωστη απόγονος της τα Ελληνικά της περιοχής του Όφεως στην Τραπεζούντα, που πρόκειται για υποδιάλεκτο. Τη μιλούν έως σήμερα οι απόγονοι των εξισλαμισμένων ή κρυπτοχριστιανών Ελλήνων του Πόντου.